Als kind van de tweede generatie heb ik de overtuiging dat we ons nooit meer in de waanzin van een oorlog moeten begeven. Ik weet nog hoe geschokt ik was toen de Golfoorlog uitbrak en we als Nederland betrokken raakten in een oorlog. Ook de vele berichten uit de Oekraïne van nu schokken mij en ons. Allereerst vanwege de vele slachtoffers. Waarom kan het geweld niet gestopt worden? Het laat mij en velen van ons met een schok nadenken over wie we zijn als Europeanen. Waar komt deze oorlog ineens vandaan? Hoe moeten we naar ons verleden als Europa kijken en waar voert deze oorlog ons naartoe?
In de krant las ik een opiniestuk van Jonathan Holslag die stelt dat het tijd wordt dat we als Europa uit onze zelfgenoegzaamheid wakker worden. We denken dat we na de val van De Sovjet Unie het einde van de geschiedenis meegemaakt hebben. Als nu iedereen vrij en democratisch als wij in Europa zou gaan leven, komt het wel goed met de wereld. Holslag stelt dat dat een mooie illusie is. We zijn voor onze defensie afhankelijk van De Verenigde Staten en voor energie van het Russisch gas. We leunen op lagelonenlanden die onze mooie producten verzorgen. En we verwachten dat dictators in Noord-Afrika voor ons de vluchtelingenstromen zullen indammen. We dachten dat we vreedzaam zijn, maar is dat eigenlijk wel zo?
Ik weet niet hoe het u vergaat, maar mij zette dit artikel aan het denken. Als ik eerlijk ben zijn wij en ben ook ik tot veel grootse daden in staat en hebben we mooie idealen. Tegelijk hebben we ook een duistere kant, bijvoorbeeld de angst om tekort te komen. Ook ik profiteer bijvoorbeeld van de lage lonen elders als ik mijn betaalbare mobiele telefoon gebruik. Moeten we dan maar somber worden? Dat ook niet.
In de kerk bereiden we ons in deze tijd voor op pasen, het feest van het nieuwe begin. Het is een tijd van inkeer, van zien waar je de mist ingaat. We staan stil bij het lijden in de wereld en van onszelf. Er wordt in de kerk sinds jaar en dag erkend dat lijden bestaat. En dat leven ook betekent zaken doorstaan, zoals nu bijvoorbeeld de angst die alle nieuwsberichten oproept. Dat is heftig ja. Zeker ook na de twee jaren dat we met de angst voor corona moesten dealen. Maar het kan wel. De bijbel vertelt daarvan. Dat Jezus een weg van liefde ging, die lijden inhoudt. Dat is zwaar ja. Maar in de grond is het liefdevol en goed. Jezus kwam om mensen erop te wijzen dat hoe angstig en verwoest je leven kan zijn, er altijd licht kan binnenkomen. Vandaar dat we in de kerken nu kaarsen aansteken, hier in Maarssen, maar ook wereldwijd en in de Oekraïne. Ik las een bericht van een paar Maarssenaren die afreisden naar de gevluchte kinderen van het kinderhuis dat ze al jaren steunen. Ze schrijven: ‘Dat we er voor hen waren en hun een knuffel konden geven, dat betekende oneindig veel.’
Het is lastig. Misschien moeten we onszelf als Europa anders gaan zien. Oorlog en verwoesting blijven vreselijk en moeten stoppen. Tegelijk is het onderdeel van onze werkelijkheid. En kunnen we onszelf bewaren voor vijanddenken als we vasthouden aan liefde. Voor elk mens. In Rusland Oekraïne, in Nederland, hier in ons dorp. Hoe verschillend we ook denken. We kunnen ons verenigen in daden van solidariteit. Doet u mee?
Ds. Corinne Groenendijk
crgroenendijk@hetnet.nl