In de krant lees ik over het overlijden van Mient Jan Faber, de grote leider van de vredesbeweging onder andere bij de anti-kernwapendemonstraties uit de jaren ‘80. Je herinnert je het misschien nog. Wat mij van hem bijgebleven is, is dat je als burger niet alles over je heen hoeft te laten gaan, zeker niet als het gaat om zoiets ingrijpends als oorlog. Zo konden vredesbewegingen in de tijd van de Koude oorlog de krachten bundelen en bijdragen tot de val van de muur.
Intussen is Europa opnieuw in de greep van oorlog. De ene na de andere wapenleverantie gaat richting Oekraïne. Een nieuwe wapenwedloop; vreselijk. ‘Waarom doen we dit?’ vraag ik me af. ‘Wat kan er voor dat geld niet allemaal voor goeds gedaan worden? Om nog maar te zwijgen over de verwoesting van de levens van de Oekraïners, die lang de gevolgen zullen moeten dragen’.
Ik kijk op de website van Vredesorganisatie Pax (de organisatie van Mient Jan Faber). ‘Het is onverantwoordelijk als staten massavernietigingswapens bezitten’, lees ik. Ze kunnen er op een dag verkeerde dingen mee doen, zoals Rusland nu dreigt te doen. Daarom is ontwapening belangrijk. ‘Het lijkt of de waarheid in het midden ligt’ schrijven ze verder, maar Rusland is de agressor die een soeverein land binnenvalt’. Wel heeft het westen hieraan bijgedragen door voor miljoenen aan olie en gas te kopen, terwijl Rusland sinds 2014 in oorlog is met Oekraïne. Er wordt opgeroepen de economische boycot nu door te zetten en vooral het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen.
Ja, ze zetten goed op een rijtje hoe wij het in Nederland zien, hoe opvallend dat ook is voor een vredesbeweging. Maar ook Mient Jan Faber was nooit geheel tegen het gebruik van wapens. Toch blijf ik mijn vragen houden over de miljoenen die nu in wapens geïnvesteerd worden. Ze zullen in elk geval een kapotgeschoten Oekraïne opleveren.
Daarom ga ik te rade bij Titus Brandsma, geestelijke, journalist en wetenschapper die zich inzette voor de vakbond, natuurbescherming en de Friese taal en zich verzette tegen de Nazi’s. Hij werd deze week heilig verklaard als één van de weinige Nederlanders. Hij benadrukte telkens dat de verbinding tussen God en mens geen ver ideaal is voor aan het einde van je leven, maar dat het met Gods geestkracht begint. Gods is aanwezig in de mens en in alles. Hoe lastig ook, ik denk dat God nu wel in Europa aanwezig is. Wellicht anders dan wij denken. Maar waar mensen samenwerken om leven mogelijk te maken daar is God.
Ik las vandaag dat Jezus bij zijn afscheid tegen zijn leerlingen zegt: ‘mijn vrede geef ik jullie’. Die vrede zie ik in onze werkelijkheid terug. In talloze mensen die werken aan vrede. In alle mensen ook in ons dorp die zich inzetten zodat oorlogsvluchtelingen een veilig thuis krijgen. In de Oekraïense vrouwen die afgelopen zondag samen met ons gebeden hebben voor vrede in Oekraïne en vrede voor Rusland. Hun woorden kwamen recht mijn hart binnen. Laten we niet wegkijken, verkeerde investeringen terugdraaien ook door minder gas te verbruiken en de kachel lager te zetten en blijven leven vanuit de vrede die in onze harten woont.
Ds. Corinne Groenendijk
Wil je meehelpen bij de ontvangst van Oekraïense vluchtelingen, zie https://www.vrijwilligersstichtsevecht.nl/initiatieven. Er is elke woensdagochtend een inloop in de Dorpskerk. Elke laatste zondag van de maand is er om 19.00 u een vredesgebed in één van de kerken van Maarssen, zie www.kerkpleinmaarssen.nl