Het is prettig te merken dat deze kolom niet alleen gelezen wordt, maar dat mensen mij ook op de inhoud aanspreken. Vragen over waar het nu ‘in die kerk van u’ om draait tot de samenvatting van de eigen Covid-19 problematiek: ‘Mijn vakantie wordt dit jaar geen Nieuw-Zeeland maar Zeeland!’ Dat laatste lijkt mij een luxeprobleem en laat ik maar voor wat het is. Het eerste vind ik boeiender.
Waar het in de kerk om zou moeten gaan, is het beste samen te vatten met een liedje van Herman van Veen: ‘Alles doet ertoe. Alles, alles doet ertoe. Ook wat er niet toe doet, dat doet ertoe!’ Slechts een paar beelden, wat woorden, schijnbaar lukraak bij elkaar gezet. Maar je begrijpt het meteen: ‘Alles doet ertoe!’ Of het nu gaat om de strontvlieg op de paardenhoop, de gaten in de kaas, het duimendraaien, het schietgebedje of de komma in de zin. Ook wat er niet toe doet, doet ertoe.
In mijn laatste week als campingpastor in Noord-Brabant, valt tijdens een gesprek alles samen. Het gaat over een kerkelijk verleden waarbij zij er niet toe deed. Met Herman van Veen in mijn hart zeg ik: ‘Jij doet ertoe. Onvoorwaardelijk!’ Want als de strontvlieg op de paardenhoop er al toe doet, hoeveel temeer dan wij. En verder: wie je ook bent, welk kleurtje je ook hebt, klein of groot, uitgesproken knap of met een haakneus. Jij doet ertoe. En ook als je denkt dat je er niet toe doet: ‘Jij doet ertoe!’
Wanneer in een kerk, een parochie, een gemeenschap, mensen er niet onvoorwaardelijk toe doen, dan is het niet mijn kerk, parochie of gemeenschap. De Black Lives Matter beweging komt op voor gelijke rechten voor zwarte mensen. Afgelopen maand was er het Keti-Koti festival, de jaarlijkse feestdag waarop Afro-Surinamers de afschaffing van de slavernij vieren. Zij worden daar soms tot op de dag van vandaag aan herinnerd door hun achternaam. Je zult maar Maagdenburg heten. Het is de naam van een plantage waarop een voorouder als slaaf heeft gewerkt. Hij was ‘één van Maagdenburg’.
Er is meer te noemen. Gelijke kansen voor vrouwen, hashtag #MeToo, LHBT+, enzovoort. Eén van de belangrijkste Bijbelschrijvers zegt: ‘In de gemeente mag geen onderscheid bestaan tussen Jood of Griek, slaaf of vrije, man of vrouw, u bent allen één in Christus’. Christus zegt zelf: ‘Je moet je naaste liefhebben als jezelf’. Of om het met Herman van Veen te zeggen: ‘Jij doet ertoe omdat jij ‘jij’ bent!’ Welk naambordje uit het verleden je ook draagt, welk stempel anderen ook op je drukken, welke misstap of welk succes. Alle verschillen, groot of klein, ze vallen weg.
Op de camping vind ik soms een grotere eensgezindheid tussen mensen dan in de dorpen waar ik werk en kerk. In Maarssen zijn vele verschillende kerken. Maar als ik voorga in een viering op de camping blijkt iedereen plotseling bij elkaar te zitten. Dan kan wat thuis niet lijkt te kunnen. Dezelfde ervaring deed ik ook al op in het ziekenhuis. Wat is dat toch dat buiten het eigen dorp wel kan wat daarbinnen uitgesloten lijkt? In ieder geval is in de vakantie en het ziekenhuis de oecumene, het samengaan van de kerken, niet zo moeilijk. Als het nu ook in het eigen dorp nog gaat lukken, kunnen we werkelijk laten zien dat iedereen gelijkwaardig is én er werkelijk toe doet. Ik wens u allen een vakantie, waar en hoe dan ook, die er werkelijk toe doet.
ds. Piet Vellekoop