Als ik nu over de Looijdijk richting de beide kerktorens van Tienhoven wandel is het een en al rust en gemoedelijkheid. Het is dan ook moeilijk voor te stellen dat er een kleine eeuw geleden in de pastorie van de toenmalige Gereformeerde kerk grote spanningen heersten.
In 1925 deed kandidaat Evert Louis Smelik (1900-1985) zijn intrede in de Gereformeerde kerk. Zijn predikantschap in Tienhoven was echter van korte duur. Een jaar later werd hij geschorst door de classis Breukelen. Weer wat later volgde op een buitengewone synodevergadering zijn afzetting. Met een deel van zijn gemeente sloot de jonge dominee zich daarna aan bij de Gereformeerde kerken in Hersteld Verband. Een klein kerkgenootschap wat na de Tweede Wereldoorlog samen ging met de Hervormde kerk. Privé waren dit voor Smelik en zijn gezin heel moeilijke jaren.
Ds. Smelik geloofde dat je de Bijbel niet letterlijk moest nemen. Hij weigerde te geloven dat de slang in het paradijs, die Eva wilde verleiden een appel te eten, wat God had verboden, werkelijk had gesproken. Daar ging het volgens hem helemaal niet om in dat verhaal. Het is een verhaal van elkaar de schuld geven: Adam wijst naar Eva en Eva wijst naar de slang, dat glibberige en kronkelende dier. Wat Eva verleidelijk heeft toegesproken met een gespleten tong. Of die slang echt kon spreken? Natuurlijk kan dat in een verhaal. Precies zoals in de Bijbel rivieren in de handen klappen en bergen het uitjubelen, om maar iets te noemen. Kortom, om het met Smelik te zeggen, wie de symboliek en de beeldtaal van de Bijbel niet wil begrijpen, die begrijpt er al snel helemaal niets van.
De slang is de eerste in de Bijbel die het woord God in de mond neemt. Maar het woord God in de mond nemen betekent nog niet dat je zijn woord spreekt. Smelik begreep dat, maar hij stond in zijn tijd nogal alleen. En zo kon het gebeuren dat er in Tienhoven naast de Gereformeerde en de Hervormde kerk ook nog een Hersteld Verbandkerk ontstond. Daarnaast is er ook nog een Vergadering van Gelovigen geweest. En dat allemaal op die ene dijk in Tienhoven waar nu gelukkig de rust is weergekeerd. Er is nu één levendige kerkelijke gemeenschap. Daar is het goed toeven en werken. Afgelopen zondag waren er maar liefst twintig kinderen in de kindernevendienst. De crisis is voorgoed voorbij.
Voor mij personlijk stemt het besef, dat ik aan het einde van mijn kerkelijke loopbaan in de voetsporen mag treden van de leermeester van mijn leermeester professor Ted van Gennep, mij buitengewoon vrolijk. Als nu straks ook de coronacrisis weer voorbij is, dan weet ik wel waar het paradijs te vinden is. Vanuit Maarssen hoef ik alleen maar de Bethunepolder door te wandelen om er te komen. En… daar is zelfs geen slang om mij te verleiden.
ds. Piet Vellekoop