Kijken in de ziel
De afgelopen weken was op de TV het programma Kijken in de ziel te zien. U kunt het nog terugkijken via internet. Coen Verbraak praat in dit programma met religieuze leiders. Rabbijnen, imams, dominees, zenboeddhisten, een bisschop, een katholieke zuster en een hindoepriester buigen zich over de grote vragen van het bestaan. Ook rabbijn Marianne van Praag doet hieraan mee. Sommige zullen haar nog wel herinneren van de Bijbeluitdaging in 2015. Toen gaf ze in een overvol Trefpunt een boeiende en prikkelende lezing. Zij leest de meest bijbelteksten niet letterlijk maar zoekt daarin naar diepere lagen. Neem het verhaal over de vrouw van Lot, die nog omkeek naar Sodom en Gomorra toen ze die stad moest verlaten, en veranderde in een zoutpilaar. De levensles volgens haar hierin is: wat gebeurt er met ons als we alleen maar omkijken naar het verleden? Dan verstenen wij.
Wie het programma bekijkt zal waarschijnlijk niet zoveel antwoorden krijgen, misschien nog wel meer vragen. Regelmatig spreken de leiders elkaar en zichzelf tegen. Het kijkje in hun ziel leert dat ze vaak met net zoveel tegenstrijdige gedachten en gevoelens zitten als iedereen.
Ontroerend vond ik om te zien hoe bijvoorbeeld bevindelijk-gereformeerd predikant Floris van Binsbergen als vader worstelde toen hij zijn eerste kind in handen had. Moest hij daar ook bij denken ‘zo schuldig als wat’? Omdat hij vanuit zijn traditie gelooft in de erfzonde. Dat iedereen van geboorte af aan al vol kwaad zit. Hij bekende dat hij even als vader dacht: het zou toch niet waar zijn dat ik hier nu als eerste een kind in handen heb waarop de erfzonde niet rust!
Of hoe de stellige baptistenpredikant Orlando Bottenbley wankelde en vochtige ogen kreeg toen het leven van zijn zwaar gehandicapte zoon Joël ter sprake kwam. Zijn zoon is doof, blind en heeft een zeer laag begripsniveau. Communiceren gaat via aanrakingen. Hoe hij daarmee worstelt om dat te rijmen met zijn theologie waarin alles een zin en doel heeft en zwart of wit is, goed of fout.
Boeiend al die religieuze leiders met hun uitspraken. Maar ze zijn net zo boeiend als alle andere mensen als we elkaar een kijkje geven in onze ziel.
Jochem Stuiver