Advent spreekt mij nog altijd het meeste aan door dat mooie lied: ‘Gaat stillen in den lande, uw Koning tegemoet.’ Als kind was ik gefascineerd door dat ‘Gaat stillen in den lande…’ In mijn kindertijd dacht ik dan altijd aan de vlakte van Goeree. En de Eufraat en de Tigris waren voor mij dan het Haringvliet ten Noorden en de Grevelingen ten Zuiden van dat eiland.
Kindergedachten die je nooit vergeet, omdat iets groots, iets van buiten je wereld in je eigen wereld werd geplaatst. En dat doe je zelf, op je eigen manier. Dat is nu theologie: het grote, soms te grote nieuws, op jezelf betrekken, in je eigen belevingswereld.
Als volwassene valt dat soms niet mee. Het steeds terugkeren van kerkelijke feesten kan een ‘tredmolen’ worden, een uitgesleten pad wat je min of meer verplicht afloopt. Met Advent (Hij komt!) begint dat weer. Dan worden we weer opgeroepen te verwachten. Maar zijn die beloften niet te hoog gegrepen voor de werkelijkheid waarin we verkeren? Want wat zal er veranderd zijn na Kerst? Oorlog, honger en dorst (letterlijk en figuurlijk) lijken niet te stoppen. Vertrouwen we ons daarom niet meer toe aan de wekelijkse verwachting, het grote avontuur van de hoop: een Koning die komt en verlossing brengt?
Maar als het lied ‘Gaat stillen in den lande uw Koning tegemoet…’ wordt ingezet, dan gebeurt er iets van een wonder. Het maakt me los van somberheid en onvruchtbaar weten. Het voert me terug naar het verlangen dat voor mij in dit lied lijkt te wonen. Dat stillen in den lande gehoord, gezien en genezen worden.
Maar hoe komt het nu dat onze heilsverwachting niet die dimensie durft aan te nemen als onze onheilsverwachting? Het is een vraag die ik niet kan beantwoorden. Maar soms kan ik het wel uitzingen. Wat niet te zeggen is, blijkt soms tastbaar aanwezig in een lied. Gelukkig kunnen we het straks weer zingen als zovelen op zoveel plaatsen al zoveel eeuwen voor ons hebben gedaan.
Om de hoop levend te houden, om te verwelkomen, om te verlangen naar, om te vertrouwen op… Advent.
ds Piet Vellekoop