Misschien overweeg je om de taak van ouderling op je te nemen, maar wil je eerst wat meer achtergrond en inzicht. Wat maakt een ouderling mee, wat is zijn of haar taak, wat zijn leuke en minder leuke ervaringen, hoe is de sectie eigenlijk georganiseerd? Als tweede in deze serie een interview met Harmony van Barneveld. Haar belangrijkste drijfveer: “Ik houd van vroeger en ben gek op ouderen”.
Harmony van Barneveld is inmiddels drie jaar ouderling van sectie 4 die de Componistenbuurt, de Reizende Man en de Maarssenbroeksedijk Oost beslaat. Zij heeft nog een jaar te gaan.
Harmony stapte over van sectiemedewerker naar ouderling. Kort daarna raakte ze twee sectiemedewerkers kwijt: Pieter Quakkelaar werd ouderling van sectie 2 en Jeannette van der Ploeg verhuisde naar buiten Maarssen. De opengevallen delen van haar sectie nam ze er zelf bij. Gelukkig heeft ze veel steun aan haar vier wijkdames: Joke Rollema, Joke Rietdijk, Etta Spork en Melia Bosch. “Zij kennen heel veel mensen en zijn gepokt en gemazeld in het kerkenwerk. Voor mij zijn ze goud waard”, zegt Harmony.
Ze vergadert regelmatig met haar sectieteam: zo’n eens per kwartaal. “Binnenkort komen we weer bij elkaar voor de start van het seizoen; Joke kookt en we eten samen: gezelligheid hoort er voor ons zeker ook bij! In oktober is er weer een wijkavond, meestal hebben we dan even een vergaderingetje vooraf om zaken voor te bereiden”.
Contacten met gemeenteleden door het team
Sectie 4 bestaat uit ongeveer 210 gemeenteleden. “We hebben relatief veel ‘uitvallers’ gehad, mensen die zich hebben laten uitschrijven. Elke week krijg ik van Kees van Rooden de wijzigingen door voor mijn sectie voor zover die er zijn. Toen ik net aangetreden was, heb ik tijdens de Actie Kerkbalans heel veel gemeenteleden actief benaderd: ook daar bleek dat sommigen zich wilden laten uitschrijven, anderen wilden echt geen contact meer. Prima dat men dat laat weten, want dan kunnen wij ons richten op gemeenteleden die behoefte hebben aan contact vanuit onze wijkgemeente. Ik reageer zoveel mogelijk op signalen van mijn sectiemedewerkers en op zaken die ik zelf opvang: als iemand opgenomen in het ziekenhuis is geweest bijvoorbeeld, dan ga ik even langs”. Tijdens de Actie Kerkbalans deed iemand open met een groot blauw oog (was van de fiets gevallen): dan heb je natuurlijk ook meteen een aanknopingspunt voor een gesprek. Zo leer je de mensen een beetje kennen. Verder proberen we iedereen die 80 jaar en ouder is, op hun verjaardag een bloemetje te brengen en we brengen een felicitatie bij huwelijksjubilea”.
In sectie 4 worden jaarlijks twee ontmoetingsavonden in de wijk gehouden. “Dat zijn echte superleuke avonden. Vaak verzin ik een onderwerp en houdt de predikant van onze sectie, Piet Vellekoop, een inleiding. We hebben een keer ‘de tijdlijn van je geloof’ als thema gehad, waarbij mensen spraken over de ontwikkeling van hun persoonlijke geloof. In onze sectie zijn het veelal ouderen (75+) die participeren en dat geeft zo zijn eigen tempo en dynamiek”.
Als concrete werkzaamheden noemt Harmony naast de organisatie van de wijkavonden, met name het contact onderhouden met de mensen in de sectie. “Ik zie mijzelf als een soort ‘wijkconciërge’. In overleg met de sectiemedewerkers ga ik langs bij mensen die ziek zijn of niet lekker in hun vel zitten: ik neem dan contact met hen op en vraag of men het gezellig vindt als ik even op bezoek kom”.
Leukst/minder leuk?
“Ik heb heel leuke mailcontact met mensen die eigenlijk geen contact meer willen en kan mij vaak wel verplaatsten in hun gevoelens. Ze zeggen dan bijvoorbeeld: ik wil niets meer met de kerk, de kerk heeft al zoveel ellende veroorzaakt. Ik geef dan aan dat er veel veranderd is. Ik vind het leuk om mensen ‘van buitenaf’ toch een soort klik te laten houden met de kerk en om aan te geven dat het geen eng bolwerk is. We moeten vooral in gesprek blijven met deze mensen. Ik heb een keer tijdens Actie Kerkbalans een half uur in de deuropening met een superleuke vent staan kletsen, die eigenlijk niets meer met kerkgang had. Hij was wel erg geïnteresseerd in religie. Ik hoop dat we deze mensen er toch een beetje bij kunnen houden, doordat we nadenken over andere initiatieven vanuit de kerk zoals lezingen, concerten etc. Naast het traditionele kerk zijn, die groep aan de rand niet vergeten, maar in gesprek blijven en samen ervaringen delen. Plus de ouderen hoor, ik ben gek op ouderen en hun verhalen van hoe het er 60 jaar geleden aan toe ging”, vertelt Harmony enthousiast.
“Minder leuk vind ik het dienst doen tijdens de kerkdiensten; de afkondiging doen, kaarsen aansteken enzovoorts. Ik lig er niet wakker van hoor en ga het ook niet uit de weg, maar het is niet zo mijn ding. Verder ben ik niet zo van de protocollen: kaarsje links, kaarsje rechts, waar moet die hand worden gegeven? Het beklijft ook niet bij mij”. Ik heb me toch ook weleens een beetje eenzaam gevoeld in het begin als ouderling, maar heb gelukkig de gedachten van ‘Ik moet nog meer mensen bezoeken, ik moet dit, ik moet dat’ los kunnen laten. Na enige tijd dacht ik: Ik doe het op mijn manier en dat moet genoeg zijn”.
De naam Ouderling
Hoewel Harmony denkt dat haar bezoekjes op prijs worden gesteld, heeft ze best moeite met het deel ‘kerk’ daarin. Als ze binnenkomt, is ze geïnteresseerd in de foto’s aan de muur, vraagt ze naar de kinderen etc. Vaak kennen de mensen die ze bezoekt haar nog als klein plurkje, zij waren haar crècheleiders en nu komt zij als ouderling bij hen. Mensen komen vaak met verhalen van vroeger. Dat vindt Harmony erg leuk, de verhalen, de mensen, “Ik houd van vroeger”.
“En wat mij betreft mag de naam ouderling verdwijnen”. Het stempel ouderling associeert ze met bijbel lezen en bidden tijdens een huisbezoek. Vroeger als de ouderling op bezoek kwam, was dat best een dingetje: “Dan moesten wij als kinderen naar onze kamer. Je kreeg een soort stempel, een keurmerk, een APK-keuring voor je geloofsleven. Dat krijg ik er moeilijk uit: volgens mij verwachten sommige ouderen dat nog steeds van een ouderling”.
Wat zou er beter kunnen?
Harmony vindt het fijn als er een soort ‘Ouderlingen platform’ wordt ingericht waar onderling informeel afstemming is voor praktische zaken. Ook een introductie/opleiding en bijvoorbeeld een handboek met instructies kan helpen zodat nieuwe ambtsdragers sneller ingewerkt zijn. “Dit mag vooral ook een beetje luchtig: er mag best gelachen worden!”
Harmony ziet verder wel wat in een systeem van ‘straatpastoraat’. “Per straat een soort coördinator van de andere gemeenteleden in die straat. En dit dan voor een niet al te lange periode, waarna het stokje weer wordt doorgegeven. Zo ontstaat een overzichtelijke, laagdrempelige ‘bottom up’ organisatie. Wij woonden al 3 jaar in de Stationsweg en ik kende wel enkele andere gemeenteleden maar bij Actie Kerkbalans kwam ik er twee jaar geleden pas achter dat er maar liefst 9 leden in onze straat wonen”. Dat zou ze goed vinden: omzien naar de mensen in je eigen straat. Om op deze manier ook een beetje tegenwicht te bieden aan onze globaliserende wereld waar je net zo makkelijk chat of appt met iemand uit China, maar je eigen overbuurman nog nooit de hand hebt geschud”.
Nieuwe ambtsdragers
Tegen gemeenteleden die overwegen ouderling te worden zou Harmony willen zeggen: “Doe niet al te moeilijk, ga de uitdaging aan. Je leven gaat echt niet op de kop, hoewel wij qua tijdsbesteding soms best weleens tegen (gezinstechnische) uitdagingen aanliepen. Het heeft voor jezelf ook toegevoegde waarde: contacten met andere gemeenteleden leveren je ook veel op; je leert ze kennen en bind je met hen. Je komt erachter dat veel mensen heel veel werk doen om alles binnen onze wijkgemeente draaiende te houden. Ik zie het ook een beetje als een vereniging: voor mijzelf was het op een gegeven moment tijd om op een bepaalde manier bij te dragen: het gebeurt niet vanzelf!”