Vrij
Ben je ruim 33 jaar predikant, kom je erachter dat je al die jaren veel te weinig vrij hebt genomen! Dit ontdekte ik bij het lezen van de biografie van predikant en professor Miskotte (1894-1976). Hij was predikant in vier gemeentes en werd daarna hoogleraar in Leiden. Daar maakte ik tijdens mijn studietijd kennis met de dragers van zijn geestelijke erfenis: o.a. prof. Berkhof. Miskotte verslond tijdens zijn leven enorme hoeveelheden theologie, filosofie, romans en poëzie. Zaken die mij alle boeien, maar waar haalde hij de tijd vandaan?
Uit de tijd dat hij predikant in Meppel was, is een weekindeling bewaard gebleven: maandag: huis- en ziekenbezoek en in de avonduren schrijven. Dinsdag, woensdag en donderdag: overdag vrij en in de studeerkamer, in de avonduren catechese, kringen en vergaderen. Vrijdag en zaterdag: het voorbereiden van kerkdiensten. Zondag: vrij, behoudens voorgaan in kerkdiensten.
Nico ter Linden schreef ooit dat een predikant vrij moet zijn om beschikbaar te zijn. Zij of hij heeft tijd voor de ander. Tijd voor bezinning en verdieping. Tijd om tekst, tijd en cultuur van de Bijbel bij onze tijd te brengen, om die door licht met het Woord te leren verstaan. Tijd om de kritische bevindingen over te brengen in leerhuis, liturgie en pastoraat.
Voor pastoraat staan in het landelijk voorgeschreven weekschema drie dagdelen gereserveerd. Dat is veel minder dan gemeenteleden veronderstellen. De rest is voor overige zaken. Daarnaast zijn één vrije dag en twee vrije dagdelen opgenomen, die in de praktijk (ik spreek voor mezelf) zelden als zodanig worden ingevuld.
Ter Linden en Miskotte schrijven dat ze alleen bij zieken en stervenden op bezoek gingen. Zelf heb ik een ruimere opvatting over en geef ik een bredere invulling aan het pastoraat. Maar hoe dan ook, sinds het tijdens de kerstdagen lezen van deze collega’s, sta ik weer een stuk meer ontspannen in mijn ambt. En ook met meer vreugde en vrolijkheid.
En mocht u me nodig hebben, meestal ben ik ‘vrij’. Dat zal nu wel duidelijk zijn. Dus doe gerust een beroep op mij. Ik heb alle tijd en neem die graag voor u!
Met ingang van 26 januari ben ik weer terug van, inderdaad ‘vrij zijn’, vakantie.
ds. P.G. Vellekoop